Choker – niewinna ozdóbka czy „czarny pas w obciąganiu” (wybaczcie, drodzy czytelnicy, wulgarne, acz niestety dość powszechne określenie)? Czyli pokrótce o tym, skąd się wziął, co może symbolizować i czym tak właściwie jest ten typ biżuterii.
Choker – pochodzenie i historia w pigułce
Co prawda Wikipedia angielska sugeruje, że choker wywodzi się ze złotych lub lapisowych naszyjników noszonych m.in. przez starożytnych Egipcjan, ja jednak powołam się na ich bezpośrednich przodków – tasiemki z czasów rewolucji francuskiej. Kobiety, których mężowie, ojcowie czy inni bliscy stracili głowy poprzez zgilotynowanie, wiązały na szyi czerwone lub czarne wstążki na znak żałoby.
Później, w wieku XIX tego typu naszyjniki (najczęściej w delikatnych, kremowych kolorach) nosiły baletnice, ale też prostytutki, dla których, podobnie jak farbowane (najczęściej na rudo) włosy czy tatuaże, kolorowe i przylegające do szyi naszyjniki były sposobem komunikacji z zainteresowanymi ich usługami.
Jeśli chodzi o Polskę, to w naszym kraju choker również był obecny, zwany był jednak aksamitką i zazwyczaj zawierał kameę (miniaturowa płaskorzeźba w kamieniu szlachetnym lub półszlachetnym) i raczej nosiły go dziewczęta z wyższych sfer.
W czasach Wielkiego Kryzysu gładki, czarny choker był sekretnym znakiem rozpoznawczym lesbijek. W latach 40 XX wieku pojawiły się obroże przeróżnego typu – diamentowe, perłowe, koronkowe, welurowe… ale nie skórzane. Te pojawiły się w latach 70, za sprawą Vivienne Westwood i Malcolma McLarena, którzy wprowadzili kolekcję obroży do swojego butiku Sex (Westwood stworzyła również choker składający się ze złotych liter tworzących taki sam napis, jak nazwa butiku, jako hołd dla subkultury punk).
Później chokery znikły, aby przeżyć boom w latach 90, po roku 2000 znów straciły na popularności, by w 2016 z hukiem ją odzyskać. Jak widać, historia, także ta dotycząca mody, lubi się powtarzać.
Rodzaje chokerów
Z poprzedniego akapitu wiecie już, że choker można też nazwać tasiemką, wstążką, aksamitką lub obrożą, zależnie od tego, jak wygląda, czy jak została wykonana. Wyróżnić można jeszcze dusiołki (malując słowem, jest to kokardka z czarnych sznurków na szyi) oraz tatuaże (na zdjęciu poniżej choker tego typu z kocią zawieszką). Chokery tego rodzaju są duchowymi spadkobiercami noszonych na znak żałoby wstążek, choć dziś mało kto o tym pamięta. Dla większości kobiet je noszących są tylko zwykłą ozdóbką, zakładaną, jeśli pasuje do stroju. Nie potępiam, sama tak robię.
Choker w sztuce i popkulturze
W roku 1865 Édouard Manet wywołał skandal, gdy w Salonie Paryskim został wystawiony jego obraz, przedstawiający nagą i zmysłową kobietę, najprawdopodobniej prostytutkę – Olympia.
W roku 1993 Courtney Love z zespołu Hole po raz pierwszy zaśpiewała Old Age. W piosence padają słowa „Niech ktoś powie Annie Boleyn, że chokery znów są w modzie”. Jest to nawiązanie do najbardziej znanego portretu drugiej żony Henryka VIII Tudora. Według niektórych źródeł ciasno oplatające szyję perły z literą B, miały stanowić dowód podczas oskarżenia o czary i cudzołóstwo.
Chokery pojawiają się również w filmach z lat 90 (np. Leon Zawodowiec) i tych, których akcja dzieje się w wieku XIX lub początkach XX (np. Hysteria).
Na zakończenie zostawiam link do polskiej wersji japońskiej piosenki, w której występuje motyw przeklętej obroży.
